«Όλοι όσοι συμβάλαμε, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιονδήποτε βαθμό, στη δημιουργία αυτού του υποδειγματικού λαογραφικού μουσείου, πέρα από την χαρά της δημιουργίας, νιώθουμε και περήφανοι για το λόγο ότι: Σε καιρούς που τα χωριά ερημώνουν, σε μια εποχή άκριτου καταναλωτισμού, αμαρτωλής ανισότητας, ασυγχώρητης αναλγησίας και επικίνδυνης αλλοτρίωσης, σ’ έναν κόσμο όπου μέσα από πυκνά αόρατα σύρματα ξεχύνεται σαν αστραπή η σκέψη, η εικόνα και η φωνή, ενώ οι άνθρωποι σχεδόν δεν κουβεντιάζουν πια, στην Ξυλαγανή, στη σχετικά απάνεμη ακόμα αυτή γωνιά της Θράκης, στήσαμε την Κιβωτό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Στον ιερό αυτό χώρο φυλάσσονται και εκτίθενται αντικείμενα που μιλούν για τη ζωή, την εργατικότητα και επινοητικότητα, την ολιγάρκεια και αυτάρκεια, την αλληλεγγύη και συντροφικότητα των όχι και πολύ μακρινών προγόνων μας. Χρέος όλων μας, καθήκον, το μικρό αυτό θαύμα, όχι μόνο να το εκτιμήσουμε, αλλά και να υπηρετήσουμε με όσες και όποιες δυνάμεις ο καθένας μας διαθέτει».
Αυτό είναι το μήνυμα της Σουλτάνα Πολιτσάκη Παπαδημητρίου -υπεύθυνης του μουσείου και προέδρου του Πολιτιστικού Ομίλου Ξυλαγανής- που αναγράφεται στο Λαογραφικό Μουσείο Ξυλαγανής, ένα μουσείο των Ξυλαγανιωτών για όλους.
Το μουσείο είναι ένα πραγματικό κόσμημα για τη Ροδόπη, όμως δεν έχει αναδειχθεί στον απαιτούμενο βαθμό. Πιο συγκεκριμένα, σε έναν παλιό αλευρόμυλο, δωρεά των οικογενειών Ατζεμιάν και Ουζουνοπούλου στον όμιλο, έχει στεγάσει το μουσείο. Υλικές μαρτυρίες από τη ζωή, την τέχνη και την ιστορία της Θράκης – δωρεές κατά 90% των κατοίκων του χωριού – προβάλλουν το λαϊκό πολιτισμό της ευλογημένης αυτής γης, σε έναν χώρο 700 τμ.
Στο ισόγειο υπάρχουν: το παραδοσιακό καφενείο και τμήματα του μύλου, των μικροαστικών επαγγελμάτων και του γεωργοκτηνοτροφικού βίου.
Στον όροφο υπάρχουν: τμήμα κατοικίας και οικοτεχνίας, παντοπωλείο, εργαστήριο τερζή και ράφτη, σχολείο, τμήμα κοινωνικού βίου με αναπαράσταση πανηγυριού, προθήκες με έγγραφα και διάφορα ντοκουμέντα και προθήκη με εκκλησιαστικά αντικείμενα.
Σε όλους τους χώρους υπάρχει πλούσιο και κατάλληλα αξιοποιημένο φωτογραφικό υλικό. Επισκέψεις όλες τις ημέρες της εβδομάδας γίνονται ύστερα από επικοινωνία στα τηλέφωνα 253300-22388 και 6936148685.
ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΣ Ο Π.Ο.Ξ.
Το 1981 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξυλαγανής, κορυφαία δραστηριότητα του οποίου αποτελεί το Λαογραφικό του Μουσείο. Γραμματέας του ομίλου η Χρύσα Δουλάκη, μας ενημερώνει ότι τα εγγεγραμμένα μέλη είναι περί τα 350, που συμμετέχουν σε τοπικές γιορτές, εκδηλώσεις, αναβιώσεις εθίμων, πολιτιστικές και επιστημονικές ομιλίες, εκδρομές.
Στον όμιλο δραστηριοποιούνται τρία χορευτικά τμήματα (παιδιών, εφήβων, ενηλίκων) με 75 χορευτές στο σύνολο. «Τα παιδιά έχουν εμπνευστεί από την παράδοση και τον χοροδιδάσκαλό ας Βασίλη Βασιλείου και το ένα παρακινεί το άλλο να έρχονται στον σύλλογο», μας λέει η κα. Δουλάκη. Άλλες δράσεις του ΠΟΞ είναι η έκδοση της μηνιαίας εφημερίδας Ξυλαγανής για «να ενημερώνονται οι απόδημοι Ξυλαγανιώτες τι γίνεται στον τόπο καταγωγής τους», ενώ πάγιο αίτημα παραμένει η στελέχωση του μουσείου με έναν μουσειολόγο. «Θέλουμε να είναι κάποιος μόνιμα στο μουσείο, αλλά είναι ένα έξοδο που δεν μπορεί να αναλάβει ο σύλλογος, ο οποίος έχει πενιχρά έσοδα», καταλήγει η κα. Δουλάκη.
{Πηγή δημοσίευσης: http://www.xronos.gr/, του Διονύση Βοργιά, 13/7/2017}
