Το κύμα μετανάστευσης που αυξάνει στις τάξεις των καπνοπαραγωγών της Ροδόπης και της Θράκης ευρύτερα, λόγω του συνεχώς μειούμενου εισοδήματος, ανέδειξε δημόσια ο Σινάν Αχμέτ εκ μέρους της Κοινοπραξίας Καπνοπαραγωγών Θράκης. Ήταν μεταξύ των ομιλητών σε ημερίδα που διοργάνωσε ο βουλευτής Ιλχάν Αχμέτ, παρουσία του Τάσου Χανιώτη, διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ε.Ε. και η εισήγησή του είναι βαρύνουσας σημασίας για μία τάξη ανθρώπων που βιώνει την αγωνία για το μέλλον. Η αγωνία αυτή περιγράφεται στα λόγια του κου Αχμέτ: “Λόγω των απωλειών που βιώνει η παραγωγή του καπνού και εξαιτίας τη μη στήριξης της παράγωγής του καπνού, επικρατεί ένα κύμα μετανάστευσης από την περιοχή. Επιπλέον, τα οικονομικά προβλήματα και οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί. Για το λόγο αυτό, προκειμένου να ενισχυθεί και η περιφερειακή οικονομία, πρέπει να δοθεί στήριξη στον καπνό”.
Στο γιατί ο καπνός είναι από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στον Ν. Ροδόπης, απαντούν τα στοιχεία που κόμισε ο κος Αχμέτ στην εκδήλωση. Σύμφωνα με αυτά σήμερα στο νομό υπάρχουν 6.500 ενεργοί καπνοπαραγωγοί στο νομό και καλλιεργούνται περίπου 60.000 στρέμματα καπνού. Η ποσότητα καπνού που παράγεται σ’ ένα χρόνο είναι 7-8 εκατ. κιλά. Η συμβολή του καπνού στην οικονομία είναι 35-40 εκατ. ευρώ. Τουλάχιστον 10.000 άτομα ασχολούνται με την καπνοκαλλιέργεια και έμμεσα 20.000 άτομα επωφελούνται οικονομικά από την παραγωγή καπνού. Η καπνοπαραγωγή είναι μια καλλιέργεια που υπάρχει στο Ν. Ροδόπης από τον 16ο – 17ο αιώνα. Η καπνοκαλλιέργεια είναι μια παραδοσιακή μονοκαλλιέργεια ειδικά για την μειονότητα. Έχει γίνει η καλλιέργεια που κληρονομείται από γενιά σε γενιά. Ο μέσος όρος στρεμμάτων που αναλογεί στους καπνοκαλλιεργητές της περιοχής είναι μόλις 11 στρέμματα περίπου ανά άτομο. Αυτό, σύμφωνα με το μέλος της Κοινοπραξίας Καπνοπαραγωγών Θράκης, δείχνει ότι η καπνοκαλλιέργια δεν έχει εναλλακτικές, επειδή σε μία έκταση των 11 στρεμμάτων, και εφόσον σκεφτούμε ότι τα περισσότερα απ’ αυτά δεν ποτίζονται, δεν υπάρχει δυστυχώς κάποια άλλη καλλιέργεια που μπορεί να κάνει η οικογένεια για να επιβιώσει.
Η καπνοκαλλιέργεια είναι μια οικογενειακή (ομαδική) καλλιέργεια που βασίζεται στην χειρωνακτική εργασία και δεν είναι μια ατομική δουλειά. Καθώς ο καπνός απαιτεί εντατική εργασία, η ποσότητα καπνού που μπορεί να παράγει ένα άτομο ετησίως είναι περίπου 700 κιλά. Ο εξοπλισμός των αγροτών στην περιοχή είναι πλήρως προσανατολισμένος στην παραγωγή καπνού. Η εργασία που απαιτείται στην καλλιέργεια ενός στρέμματος καπνού είναι περίπου 400 ώρες. Αυτές οι ώρες αντιστοιχούν με την εργασία σε 40 στρέμματα παραγωγής σιταριού.
Σταθερή η τιμή πώλησης καπνού τα τελευταία 20 χρόνια!
Η τιμή πώλησης του καπνού ήταν 4,56 ευρώ ανά κιλό το 2015, 5,17 ευρώ το 2016 και 5,17 ευρώ το 2017 και ως αποτέλεσμα ο μέρος όρος της τιμής πώλησης ήταν 4,97 ευρώ. Υπολογίζοντας τα έξοδα του καπνοκαλλιεργητή που σύμφωνα με το κοστολόγιο για την παραγωγή ενός κιλού καπνού και πάντα με την σύμφωνη γνώμη της μεταποίησης και των ομάδων, το κόστος ανέρχεται στα 3,85 ευρώ ανά κιλό καπνού. Αυτό πολύ φανερά δείχνει ότι, μετά από την επίπονη και κοπιαστική εργασία του καπνοκαλλιεργητή, το κέρδος του δυστυχώς ανέρχεται μόνο στα 1 ευρώ περίπου ανά κιλό. Είναι ενδεικτικό ότι εδώ και 20 χρόνια η τιμή πώλησης του καπνού στην αγορά δεν έχει αλλάξει και κυμαίνεται στα 4 με 5 ευρώ το κιλό.
Τα σημαντικότερα προβλήματα στην καπνοκαλλιέργεια και στο καπνό
Τα σημαντικότερα προβλήματα στην καπνοκαλλιέργεια και στο καπνό, έθεσε εν συντομία ο Σινάν Αχμέτ, θέτοντας ως χρονικό όριο των μεγάλων μειώσεων στις πριμοδοτήσεις το έτος 2010. Αναλυτικότερα, είπε, ότι από το 2010 και μετά, οι πριμοδοτήσεις μειώθηκαν κατά περίπου 50%, ενώ οι παραγωγοί καπνού στην περιοχή υπέστησαν συνολική ζημιά ύψους 15-20 εκατομμύρια ευρώ στα ετήσια έσοδα. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε σημαντικό οικονομικό πλήγμα για την περιοχή και την τοπική κοινωνία. Την ίδια στιγμή δεν υποβλήθηκε καμία εναλλακτική λύση για τις περικοπές αυτών των ενισχύσεων. Πλην των πριμοδοτήσεων, μεγάλα προβλήματα υπάρχουν και τοπικά στο νομό, κυρίως εξαιτίας της απουσίας έργων και υποδομών. Είναι ενδεικτικό ότι η δυνατότητα άρδευσης στις περιοχές παραγωγής καπνού είναι πολύ περιορισμένη.
Μόνο το 30% των εκτάσεων μπορεί να αρδευτεί. Όσον αφορά το κόστος της άρδευσης είναι πολύ υψηλός, επειδή η άρδευση γίνεται με κατανάλωση καυσίμου. Παρόλο που υπάρχουν δύο φράγματα στην περιοχή και το ένα απ’ αυτά είναι ολοκληρωμένο (Ιασίου), δεν παρέχεται νερό στις περιοχές παραγωγής καπνού. Επίσης δεδομένου ότι ο καπνοπαραγωγός έχει λίγη έκταση και χαμηλό εισόδημα, δεν μπορεί να επωφεληθεί από πολλά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος είναι συχνότερα τα πλήγματα από ιώσεις, τα τελευταία χρόνια, λόγω κλιματικής αλλαγής. Μόνο κατά την περίοδο παραγωγής 2017-2018, η παραγωγή καπνού υπέστη ζημιές κατά 65% λόγω της νεκρωτικής ίωσης. Παρόλο που για άλλες παραγωγές σε ένα τόσο ευρύ φάσμα ζημιών υπήρξε μια αποκατάσταση των ζημιών, για τον καπνό δεν υπάρχει τέτοια υποστήριξη.
Προτάσεις εκ μέρους της Κοινοπραξίας Καπνοπαραγωγών Θράκης
Αφού προσπάθησε να παρουσιάσει την γενική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στις τάξεις των καπνοπαραγωγών Ροδόπης και Θράκης, ο Σινάν Αχμέτ κόμισε προτάσεις που μπορούν να την αναστρέψουν, βελτιώνοντας την προς το καλύτερο. Προτάσεις που είτε σχετίζονται με την διαμόρφωση της νέας ΚΑΠ, είτε με ενέργειες εκ μέρους του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Ανέφερε τις εξής προτάσεις: προετοιμασία προγραμμάτων από τον Πυλώνα Β’ ύψους 100 – 150 ευρώ ανά στρέμμα, από τα οποία θα μπορούν να επωφεληθούν όλοι οι καπνοπαραγωγοί. Δημιουργία ειδικών προγραμμάτων για τους καπνοκαλλιεργητές. Αύξηση της παροχής καυσίμου με βάση τα στρέμματα καπνού. Αύξηση της υποστήριξης για τον καπνό από την Εξισωτική. Υποστήριξη των 70 ευρώ περίπου ανά στρέμμα. Να υπάρξει υψηλότερη στήριξη ανά στρέμμα για μικρές γεωργικές επιχειρήσεις. Π.χ. διαμόρφωση μιας κατάστασης στρεμμάτων, όπως 4-30 στρέμματα, 30-60 στρέμματα, 60-100 στρέμματα, και να δοθεί υψηλότερη στήριξη στο χαμηλότερο αριθμό στρεμμάτων. Όλες οι ασθένειες του καπνού να καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ.
{Πηγή δημοσίευσης: https://www.xronos.gr, της Δήμητρας Συμεωνίδου, 30/3/2019}
