Ούτε μία ούτε δύο, αλλά 135 σελίδες είναι το τελικό πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης. Μάλιστα, σε αυτές τις σελίδες περιλαμβάνεται μόνο το τελικό πόρισμα (το οποίο ψήφισαν οι βουλευτές της ΝΔ), ενώ εάν προστεθούν και τα ξεχωριστά πορίσματα-παρατηρήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης μιλάμε για δεκάδες περισσότερες σελίδες.
Καημός της περιοχής πάντως είναι, εάν οι σελίδες αυτές θα μείνουν σε ένα υπουργικό συρτάρι ή σιγά-σιγά θα μετουσιωθούν σε έργα. Αυτό άλλωστε αναγνώρισε κι ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, θέτοντας ενώπιον της προέδρου της Διακομματικής Ντόρας Μπακογιάννη την κοινωνική απαίτηση το πόρισμα να γίνει πράξη.
Τί όμως περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πόρισμα; Είναι πράγματι «εφαρμόσιμο κι όχι ευχολόγιο» όπως υποσχέθηκε η κα Μπακογιάννη; Κι αν, τι πότε και πως μπορεί να γίνει από τα προτεινόμενα έργα και παρεμβάσεις;
Σε πρώτη παρατήρηση, σίγουρα, το στοίχημα ευστοχίας χάθηκε, αφού ον πολυσέλιδο, το πόρισμα μπορεί να χαθεί… στη μετάφραση. Την ίδια ώρα πάντως η εξαγγελλόμενη σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης δίνει τουλάχιστον την εντύπωση πως το πόρισμα θα παραμείνει στο «μικροσκόπιο» τα επόμενα χρόνια.
Στην αναλυτική ανάγνωσή του, εύκολα καταλαβαίνει κανείς πως δεν λείπουν προχειρότερες στην καταγραφή, ενώ καλλιεργείται στον αναγνώστη η αίσθηση πως έπρεπε να περιληφθούν όλα τα «να» και τα «θα» για πολιτικούς λόγους. Τέλος, δεν λείπουν αρκετά σημειακά λάθη, όπως το χωρίο πως η Θράκη «αποτελεί πανευρωπαϊκό πρότυπο κοινής συμβίωσης χριστιανικών, εβραϊκών και μουσουλμανικών, μεταξύ άλλων, μειονοτήτων, διαπολιτισμικής και διαθρησκευτικής συνεργασίας, πολιτικής και κοινωνικής αντιπροσώπευσης στη δημόσια ζωή», καθώς μάλλον οι συντάκτες έμπλεξαν τους Αρμένιους της Θράκης με τους Εβραίους.
«Ρεαλιστικές προτάσεις και εφαρμόσιμες πολιτικές»
Στον πρόλογο του πορίσματος αναφέρεται αναλυτικά η διαδικασία που προηγήθηκε της σύνταξής του: «Η μελέτη και η συγγραφή του εν λόγω πορίσματος βασίστηκε στη συγκέντρωση προτάσεων και υλικού από φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, συλλόγους και συνδέσμους, επιμελητήρια, οργανισμούς, εταιρείες και ακαδημαϊκά ιδρύματα, καθώς και απλούς πολίτες, μέσω της ειδικής πλατφόρμας διαβούλευσης που συστάθηκε στο πλαίσιο της Επιτροπής. Επιπλέον, το πόρισμα αξιοποίησε υπάρχουσα βιβλιογραφία, επιστημονικές και στατιστικές μελέτες για την περιοχή, υπηρεσιακά αρχεία και εκθέσεις που συγκεντρώθηκαν κατά την διάρκεια ακρόασης κυβερνητικών φορέων, καθώς και των πολύμηνων συναντήσεων μελών της Επιτροπής με υπουργεία και αρμόδιους φορείς. Σημαντική ήταν η συμβολή των ειδικών εμπειρογνωμόνων που επιφορτίστηκαν να επικουρούν την Επιτροπή κατά τη διάρκεια του έργου της».
Σύμφωνα με τους συντάκτες του, το πόρισμα «αποκρυσταλλώνει ρεαλιστικές προτάσεις και προτείνει εφαρμόσιμες πολιτικές για κυβερνητική δράση, σε μεσοπρόθεσμό και μακροπρόθεσμο ορίζοντα».
Τελικώς, στο πόρισμα αντιμετωπίζεται η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη ως περιφερειακή και γεωγραφική ολότητα, με κατά τόπους ιδιαιτερότητες, δηλαδή το κείμενο δεν ασχολείται μόνο με τη Θράκη. Αυτό γίνεται αντιληπτό κι από τον τίτλο που επιλέχθηκε, δηλαδή «Στρατηγικός Αναπτυξιακός Σχεδιασμός Αν. Μακεδονίας-Θράκης». Για τους σκοπούς της Διακομματικής, χωρίστηκαν δύο Ομάδες Εργασίας (Θεσμικών-Διασυνοριακών Θεμάτων και Αναπτυξιακών Θεμάτων).
Λεφτά υπάρχουν;
Μείζον ερώτημα για την επιτυχία-υλοποίηση των προτάσεων είναι το εάν υπάρχουν λεφτά. Κι αν ναι, από που προέρχονται. Οι συντάκτες του πορίσματος δίνουν την απάντηση μεταξύ άλλων στο Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο πάντως θα επωφεληθεί όλη η χώρα (με καμία ένδειξη μέχρι στιγμής για υψηλότερη ποσοστιαία κατανομή υπέρ της Θράκης).
«Η έκθεση δεν αναλώνεται σε ιστορικά ευχολόγια, και αναλύσεις προηγουμένων πολιτικών. Εντοπίζει και αναδεικνύει ρεαλιστικά υλοποιήσιμες προτάσεις στη βάση μιας άμεσα εφαρμόσιμης αναπτυξιακής πολιτικής. Βασικά εργαλεία επίτευξης του στόχου αυτού είναι η αξιοποίηση της υψηλής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης που εξασφάλισε η Ελληνική κυβέρνηση το καλοκαίρι του 2020, και φυσικά των λοιπών εθνικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων», αναφέρεται στο πόρισμα. Πάντως, δεν εξειδικεύονται περαιτέρω εργαλεία χρηματοδότησης ή ενέργειες που θα φέρουν άμεσα χρήμα στη Θράκη.
Καλωσορίσατε στην 13η πιο φτωχή Περιφέρεια της ΕΕ
Οι προκλήσεις της περιοχής απορρέουν τόσο από τον γεωγραφικό και παραμεθόριο χαρακτήρα, τον ευρύτερο οικονομικό ανταγωνισμό με όμορες χώρες όσο και από τις επιπτώσεις της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης της τελευταίας δεκαετίας.
Χαρακτηριστικό, και βάση της όποιας συζήτησης, είναι το ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι μία από τις φτωχότερες όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούσα στη θέση 256 από τις 268 (δηλαδή 13η πιο φτωχή στην ΕΕ)! Αυτό αναγνωρίζει το πόρισμα: «Η Περιφέρεια ΑΜΘ χαρακτηρίζεται από σχετικά χαμηλό βιοτικό επίπεδο, υψηλή ανεργία και σημαντική δημογραφική απίσχναση. Κατά την δεκαετία 2008-2017 η Περιφέρεια υπέστη σημαντική απώλεια Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας. Το 27% του εργατικού δυναμικού απασχολείται στους τομείς του εμπορίου, μεταφορών & τουρισμού, το 25,1% στη γεωργία και αλιεία, το 24,8% στη δημόσια διοίκηση, και μόλις το 10,7% στη βιομηχανία και μεταποίηση. Με μέσο αριθμό απασχολούμενων ανά επιχείρηση τα 5 άτομα, ο αριθμός των επιχειρήσεων στον κλάδο της μεταποίησης μεταξύ 2011-2016 μειώθηκε κατά 23% και ο κύκλος εργασιών κατά 10%.
Οι συνθήκες αυτές, όπως αποτυπώνει και ο Ευρωπαϊκός Περιφερειακός Δείκτης Ανταγωνιστικότητας του 2019, φέρνουν την Περιφέρεια στη 256η θέση μεταξύ 268 περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης, υστερώντας του ευρωπαϊκού μ.ο. σε κάθε παράμετρο που συνεκτιμά ο δείκτης: τις κύριες οικονομικές συνθήκες, την αποτελεσματικότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την καινοτομία».
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, το πόρισμα προτείνει πέντε άξονες δράσης, οι οποίοι παρουσιάζονται ονομαστικά, και εν συνεχεία αναλύονται:
- Αναδιαμόρφωση του πρωτογενή τομέα της Θράκης και ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής.
- Ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση της Θράκης σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο δίκτυο υποδομών.
- Αναδιάταξη του εργασιακού, οικονομικού και επενδυτικού μοντέλου για μία καινοτόμα και βιώσιμη ανάπτυξη στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
- Δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης.
- Διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία: η Θράκη ως brand name.
Διαβάστε εδώ αποσπάσματα που ξεχωρίσαμε στην ανάγνωση του πορίσματος, ανά άξονα:
{Πηγή δημοσίευσης: https://www.xronos.gr/, του Διονύση Βοργιά, 9/12/2021}
