Ένα παγκόσμιο φαινόμενο που έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, ώστε πολλοί να το χαρακτηρίζουν ως «σύγχρονη επιδημία του 21ου αιώνα» είναι η παιδική παχυσαρκία. Μάλιστα, σύμφωνα με τις επίσημες μελέτες το πρόβλημα έχει μπει για τα καλά και στο Νομό Ροδόπης, ο οποίος συγκαταλέγεται στην πρώτη δεκάδα των ελληνικών νομών που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα.
Ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής και μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Γυμναστών Βορείου Ελλάδος κ. Μιχάλης Πολιτσάκης υλοποίησε ένα πρόγραμμα διαχείρισης αυτού του φαινομένου σε συνεργασία με φοιτητές και φοιτήτριες του ΣΕΦΑΑ Κομοτηνής, με στόχο την ενημέρωση των εκπαιδευτικών, των γονέων και φυσικά των παιδιών, προκειμένου να κατανοήσουν όλα αυτά που μπορεί να τους ωθήσουν στην παχυσαρκία. Καθιστική ζωή, κακή διατροφή και «παθητική» διασκέδαση είναι μερικά από τα αίτια που έχουν οδηγήσει τα παιδιά σε υψηλά επίπεδα παχυσαρκίας.
Πώς όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το πολύ σοβαρό και λυπηρό φαινόμενο;
Αυτά παρουσιάστηκαν στο πρόγραμμα που υλοποίησε ο κ. Πολιτσάκης, με τη συμμετοχή της κ. Μαρίας Κουρτούμας, της κ. Μαρίας Γκοτσίδου και με τη συμβολή της φοιτήτριας του ΣΕΦΑΑ Κομοτηνής κ. Μιχαέλα Μπέγκου. Ο κ. Πολιτσάκης και η κ. Μπέγκου μας μίλησαν για αυτό, παραθέτοντας και προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου της παιδικής παχυσαρκίας.
«Το πρόγραμμα στοχεύει στο να αφυπνίσουμε τα παιδιά, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς»
ΠτΘ: Με ποια αφορμή δημιουργήθηκε το πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας;
Μ.Π.: Αυτό που πραγματευόμαστε μέσα από το πρόγραμμα είναι η διαχείριση αυτής της κατάστασης μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Το κίνητρο για να δημιουργήσω αυτό το πρόγραμμα ήταν τα πολλά ανησυχητικά σημάδια που έβλεπα εδώ και πολλά χρόνια μαζί με τους φοιτητές μου στα σχολεία που πηγαίναμε για την πρακτική άσκηση των φοιτητών μου. Βλέπαμε μεγάλη αύξηση των υπέρβαρων παιδιών και σκεφτήκαμε πριν μία περίπου πενταετία να δημιουργήσαμε ένα πρόγραμμα ώστε να μπορούμε να το υλοποιούμε στα σχολεία για να αφυπνίσουμε εκπαιδευτικούς και γονείς, αλλά κυρίως να περάσουμε μηνύματα στα παιδιά. Το πρόγραμμα το βελτιώσαμε και το εξελίξαμε με τα χρόνια, ώστε να είναι περισσότερο πλήρες και αποτελεσματικό.
«Το πρόγραμμα έδειξε αποτέλεσμα και ανησύχησε αυτούς που έπρεπε»
ΠτΘ: Γύρω από ποιες θεματικές ενότητες κινείται το πρόγραμμα;
Μ.Π.: Πρώτος άξονας είναι η ρεαλιστική παρουσίαση της σημερινής κατάστασης και ο δεύτερος είναι οι λύσεις που μπορούν να δοθούν στο σχολικό περιβάλλον. Φέτος το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε 12 Δημοτικά σχολεία, τόσο εντός όσο και εκτός της πόλης. Ενδεικτικά αναφέρω πως πήγαμε σε Ξυλαγανή, Νέο Σιδηροχώρι και Νέα Καλλίστη. Παντού είδαμε μεγάλη απήχηση και στους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι ενημερώθηκαν και έμαθαν την πραγματική κατάσταση και κυρίως τη διάσταση που έχει πάρει το πρόβλημα στην Ελλάδα, αλλά και στα παιδιά που πήραν πολλά μηνύματα για αυτήν την κατάσταση. Φυσικά και στους γονείς που άρχισαν σποραδικά να ενημερώνονται και να ανησυχούν πραγματικά για την κατάσταση και την υγεία των παιδιών τους.
«Στην 8η θέση πανελλαδικά η Ροδόπη σε παχύσαρκα παιδιά»
ΠτΘ: Υπάρχουν αριθμητικά στοιχεία που να φανερώνουν το μέγεθος του προβλήματος;
Μ.Π: Ενδεικτικά να σας αναφέρω πως σήμερα η Ελλάδα κατέχει την πρωτιά στην παιδική παχυσαρκία, παιδιών ηλικίας από 5 έως 18 ετών από το 2015. Το 2015 είχε 33% υπέρβαρα παιδιά και το 2017 ανέβηκε στο 44%, δηλαδή μέσα σε 2 χρόνια είχαμε 11% αύξηση. Η κατάσταση είναι άκρως ανησυχητική και ιδιαίτερα εδώ στη Ροδόπη, η οποία πλέον κατατάσσεται σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Μεταβολισμού και Παχυσαρκίας στον 8ο νομό στην Ελλάδα. Άρα μιλάμε για κάτι που τείνει να γίνει επιδημία. Αυτό που με απασχολεί όμως κυρίως είναι πως έχει πλήξει σε μεγάλο βαθμό την Ροδόπη.
ΠτΘ: Ποια είναι η θεματολογία του προγράμματος;
Μ.Π.: Το πρόγραμμα χωρίζεται σε 3 ενότητες. Για τα παιδιά περιλαμβάνει ενημερωτικές παρουσιάσεις, βιωματικά παιχνίδια με αξιολόγηση των τροφών, συνδυασμένες φυσικές δραστηριότητες , παρακίνηση για υγιεινή διατροφή, παρακίνηση για αύξηση της σωματικής τους κίνησης και των φυσικών δραστηριοτήτων τους και προτάσεις για λύσεις. Για τους εκπαιδευτικούς περιλαμβάνει ενημέρωση και προτάσεις λύσεων και παρεμβάσεων εντός του σχολείου και του καθημερινού σχολικού προγράμματος, ενώ για τους γονείς υπάρχει ξεχωριστό θεματολόγιο παρουσίασης της κατάστασης και προτάσεις λύσεων στην καθημερινότητα των παιδιών εκτός σχολέιου. Πάντα το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με φυσική δραστηριότητα των παιδιών. Αυτή συνήθως είναι ένας χορός, μία μορφή άσκησης που συνδυάζει μουσική και κίνηση. Φέτος συμμετέχει η Μιχαέλα Μπέγκου, φοιτήτρια στο ΣΕΦΑΑ ΔΠΘ, η οποία ανέλαβε και εκπληρώνει με μεγάλη επιτυχία το κομμάτι αυτής της φυσικής δραστηριότητας στα παιδιά, υλοποιώντας ένα μέρος με Dance Aerobic, το οποίο ενθουσιάζει πραγματικά τα παιδιά και κλείνει με έναν πολύ όμορφο τρόπο την δράση μας.
ΠτΘ: Μιχαέλα, πως είναι η εμπειρία να προσπαθείς να εμφυσήσεις σε νέα παιδιά σημαντικά μηνύματα όπως αυτό της σωστής διατροφής;
Μ.Μ.: Είναι πολύ όμορφο να βλέπεις τα παιδιά να κατανοούν αυτό που θέλει να περάσει ο κ.Πολιτσάκης. Καταλαβαίνω πως αυτό το πρόβλημα υπάρχει και υπάρχουν παιδιά γύρω που είναι υπέρβαρα και πολλά βρίσκονται σε φάση παχυσαρκίας, αλλά προσπαθούν να τα ενσωματώσουν τα υπόλοιπα παιδιά κοντά τους και να συμμετέχουν ενεργά μαζί τους στα παιχνίδια, όχι όμως με την ίδια επιτυχία πάντα, όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Για μένα το παν είναι να υπάρχει διάθεση. Στη φυσική δραστηριότητα που έχω αναλάβει, βλέπω πως ανταποκρίνονται τα παιδιά με ιδιαίτερη χαρά και περισσότερα στα σχολεία των χωριών στις γύρω περιοχές, που δεν έχουν ίσες ευκαιρίες παραστάσεων και δράσεων με τα παιδιά των σχολείων της πόλης. Ανταποκρίνονται άριστα και δείχνουν ολοφάνερα πως τους αρέσει, συμμετέχοντας με μεγάλο ενθουσιασμό.
ΠτΘ: Ποια είναι τα αίτια που ωθούν τα παιδιά στην παχυσαρκία;
Μ.Π.: Σε αυτό συντελούν δύο παράγοντες. Η κρίση σίγουρα επέδρασε σημαντικά στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα, διότι η δεινή οικονομική κατάσταση των οικογενειών τους οδήγησε στην επιλογή φτηνών λύσεων για τροφή, η οποία συνήθως είναι κακή τροφή, λιπαρή και πρόχειρη με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται σωματικά το παιδί. Ο αθλητισμός από την άλλη, με δεδομένο τα τελευταία χρόνια την ύπαρξη των χρηματικών συνδρομών σε συλλόγους, δημιούργησε πρόβλημα στη συμμετοχή παιδιών σε αρκετές περιπτώσεις λόγω της οικονομικής δυσπραγίας των οικογενειών, για να μπορούν να συμμετέχουν στις ακαδημίες συλλόγων.
«Η οθόνη είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος της παιδικής παχυσαρκίας»
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχετε εντοπίσει, το οποίο ανεβάζει το ποσοστό παχυσαρκίας στα παιδιά;
Μ.Π.: Το πιο ανησυχητικό είναι η μεγάλη ενασχόληση των παιδιών με τις οθόνες. Σε έρευνα που έγινε από το Χαρακόπειο Πανεπιστήμιο σε δείγμα 130.000 παιδιών στην Ελλάδα, βρέθηκε ότι τα ελληνόπουλα περνούν από 3 έως 5 ώρες μπροστά σε μία οθόνη καθημερινά. Η οθόνη δεν σημαίνει απαραίτητα τηλεόραση αλλά και κινητό ή τάμπλετ. Είναι η λεγόμενη παθητική διασκέδαση. Ένα ακόμα στοιχείο το οποίο εντυπωσιάζει, είναι πως η πλέον παθητική ημέρα στα παιδιά των δημοτικών σχολείων είναι η Κυριακή, δηλαδή η ημέρα που δεν έχουν σχολική υποχρέωση τα παιδιά και οι γονείς εργασιακές υποχρεώσεις. Και όμως διαπιστώθηκε πως είναι η πιο παθητική ημέρα. Το φυσιολογικό ερώτημα που προκύπτει είναι αν τα παιδιά δεν παίζουν την Κυριακή; Η αλήθεια είναι πως παίζουν αλλά αυτό γίνεται καθισμένα εμπρός σε μία οθόνη. Η υποκινητικότητα που έχει επέλθει στην ελληνική κοινωνία έχει δύο αιτίες, την οικονομική δυσπραγία σαφέστατα αλλά και την είσοδο της οθόνης σαν παιχνίδι και σαν ενασχόληση στα παιδιά.
ΠτΘ: Ποια είναι η λύση που προτείνει το πρόγραμμα;
Μ.Π.: Το πρόγραμμα προτείνει και στα σχολεία και στους γονείς ένα ολοκληρωμένο πακέτο προτάσεων. Το πιο απλό παράδειγμα, το οποίο πλέον τείνει να χαθεί, είναι η προτροπή στους γονείς να πάρουν τα παιδιά και να κινηθούν. Να πάρουν δηλαδή τα παιδιά και να διασκεδάζουν παίζοντας στην εξοχή, περπατώντας, τρέχοντας ή κάνοντας ποδήλατο. Πράγματα απλά τα οποία όμως είναι υπό εξαφάνιση.
«Τα παιδιά του ΣΕΦΑΑ δείχνουν τεράστια διάθεση για μάθηση»
ΠτΘ: Με δεδομένο πως υλοποιείτε προγράμματα σε συνεργασία με φοιτητές του ΣΕΦΑΑ ποια είναι η άποψη σας για τους νέους. Αγαπούν τη μάθηση;
Μ.Π.: Βλέπω μεγάλη ανταπόκριση από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες να συμμετέχουν και αυτό με ικανοποιεί ιδιαίτερα. Σαφώς και υπάρχουν και κάποιοι και κάποιες που αδιαφορούν αλλά αυτό αντικατοπτρίζει και ένα κομμάτι της κοινωνίας μας τα τελευταία χρόνια. Τα περισσότερα παιδιά δείχνουν τεράστια διάθεση, ανταποκρίνονται άμεσα, με ενθουσιασμό και σοβαρότητα. Η ΣΕΦΑΑ είναι ένα διαμάντι για την πόλη και έχει αποδείξει επανειλημμένα πως είναι ανοιχτή σε οποιοδήποτε κάλεσμα από την πόλη και από την εκπαίδευση, να υποστηρίξει έμπρακτα οποιαδήποτε θετική δράση και αυτό δεν σηκώνει καμία αμφισβήτηση. Είναι χρόνια τώρα ένας ζωντανός παράγοντας πολλών δράσεων της πόλης και υποστηρίζει τα σχολεία μας μακροχρόνια σε πολλά επίπεδα.
{Πηγή δημοσίευσης: https://www.e-evros.gr, του Βασίλη Στοάκη, 28/2/2019}
