Η γεωπολιτική σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, και το γεγονός ότι εκτός από βασικό κρίκο της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας, φιλοδοξεί να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς κόμβους στην ΝΑ Ευρώπη, υπερίσχυσαν στην ζυγαριά της κυβέρνησης.
Το ενεργειακό και γεωπολιτικό στίγμα της πρωτεύουσας του Έβρου, ήταν που ζύγισε το Μαξίμου και αποφάσισε να ακυρώσει τον διαγωνισμό πώλησης του λιμανιού, όπως εξήγγειλε τη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, κυριολεκτικά στο παρά πέντε του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών των δύο «μονομάχων».
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η απόφαση ελήφθη έπειτα από προσεκτική ανάλυση όλων των ενεργειακών, στρατιωτικών και οικονομικών παραμέτρων της ακριτικής περιοχής, χωρίς ωστόσο να εξηγείται γιατί αυτή δεν ελήφθη νωρίτερα.
Η αποσφράγιση των δύο προσφορών αναμένονταν εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Νοεμβρίου, ωστόσο στην κυβέρνηση επικράτησαν δεύτερες σκέψεις που έχουν να κάνουν με τα καινούργια δεδομένα, τα οποία έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, και όχι με το τίμημα, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές.
Κατά τις ίδιες πηγές, την ακύρωση του διαγωνισμού επέβαλε το γεγονός ότι κάθε ημέρα που περνά, το λιμάνι αποκτά μία ολοένα ισχυρότερη προστιθέμενη αξία για τα ελληνικά συμφέροντα, πέρα από την αμερικανική παρουσία στην περιοχή.
Η Αλεξανδρούπολη, πρόκειται σύντομα να αποτελέσει τον δεύτερο μεγαλύτερο ενεργειακό κόμβο της χώρας μετά τη Ρεβυθούσα. Στα τέλη του 2023, μπαίνει σε λειτουργία ο τερματικός σταθμός επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU), ο οποίος θα υποδέχεται φορτία LNG από ΗΠΑ, Κατάρ και άλλων παραγωγών, τα οποία εν συνεχεία, μεσω του εθνικού συστήματος αγωγών, θα κατευθύνονται στον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, και από εκεί στα Βαλκάνια και την Αν.Ευρώπη.
Τα «δίδυμα» FSRU και ο IGB
Το πλοίο που θα μετατραπεί σε FSRU θα μπει στο ναυπηγείο για τη «μεταμόρφωσή» του τον Φεβρουάριο του 2023. Ακολούθως, τον Μάρτιο του ίδιου έτους θα ξεκινήσει η τοποθέτηση του αγωγού που θα το συνδέει με την ακτή. Μέσω ενός συστήματος διασυνδετηρίων αγωγών, το LNG θα μπορεί να διοχετεύεται σε Σερβία, Ρουμανία και Β. Μακεδονία. Δεκάδες εταιρείες γειτονικών χωρών, από ΗΠΑ, Μέση Ανατολή και traders έχουν κλείσει ή ζητούν να κλείσουν χωρητικότητα στον FSRU, ενώ το ίδιο ισχύει για παραγωγούς φυσικού αερίου που θέλουν να πουλήσουν αέριο στα Βαλκάνια.
Για ένα έργο, προϋπολογισμού κοντά στα 400 εκατ. ευρώ, με τεχνική δυναμικότητα 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο, η Gastrade, η οποία και το υλοποιεί, έχει δεχτεί βροχή από αιτήματα για δέσμευση χωρητικότητας, ενώ τον Οκτώβριο η ΡΑΕ άναψε το «πράσινο φως» για το δεύτερο FSRU της εταιρείας στην Αλεξανδρούπολη.
Στόχος είναι η «δίδυμη» αυτή επένδυση να λειτουργήσει το 2025. Και τα δύο αυτά FSRU θα διακινούν περίπου 11 με 12 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως, όσα περίπου και ο αγωγός TAP. Ο μεγάλος στόχος λέγεται Αν. Ευρώπη και Ουκρανία και το μέσο για να φτάσει το LNG ως εκεί, ο παροπλισμένος σήμερα Trans Balkan Pipeline. Ένας αγωγός που κάποτε τροφοδοτούσε και την Ελλάδα, αλλά από το 2020, οπότε και αντικαταστάθηκε από τον Turkish Stream, έπαψε να λειτουργεί. Στο νέο πλέον περιβάλλον, η αχρησιμοποίητη υποδομή που ξεκινά από την Ουκρανία, διασχίζει τη Μολδαβία και Ρουμανία για να φτάσει στη Βουλγαρία, όπου σπάσει σε δύο τμήματα, ένα προς Ελλάδα και ένα προς Τουρκία, θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα νέο ρόλο.
Εφόσον με την κατάλληλη επένδυση γίνει αντίστροφης ροής, σε συνδυασμό με τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB και τα παρακλάδια του, η παραπάνω εγκαταλελειμμένη υποδομή είναι σε θέση να στέλνει φυσικό αέριο στην Ουκρανία, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι Βουλγαρία και ΗΠΑ βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις πάνω στο συγκεκριμένο project.
Η νέα μονάδα ΔΕΗ – ΔΕΠΑ – Κοπελούζου
Στην εξίσωση μπαίνει και η επένδυση για νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρισμού με καύσιμο το φυσικό αέριο (CCGT) στην Αλεξανδρούπολη, από τις ΔΕΗ, ΔΕΠΑ και όμιλο Κοπελούζου. Το πλεονέκτημα της νέας μονάδας είναι η στρατηγική της τοποθέτηση σε μια περιοχή υψηλής γεωπολιτικής σημασίας με πρόσβαση σε υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG και λιμενικές υποδομές.
Η μονάδα θα μπορεί να καλύψει ενεργειακές ανάγκες στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, καθώς η πλειοψηφία των χωρών προωθεί την απεξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Τι επέβαλε την επενδυτική πρωτοβουλία; Το γεγονός ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι βλέπουν πως η τιμή του φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια θα πέσει κατακόρυφα, καθιστώντας το ξανά ένα άκρως ελκυστικό καύσιμο.
Η ανάπτυξη διεθνώς πληθώρας FSRUs, δηλαδή LNG terminals, εκ των οποίων πέντε δρομολογούνται μόνο στην Ελλάδα, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για χαμηλές τιμές αερίου και καθιστούν ελκυστική μια τέτοια επένδυση. Το ίδιο ισχύει για το γεγονός ότι το αέριο θα αποτελέσει αναπόφευκτα το μεταβατικό καύσιμο για την επόμενη 20ετία, κατά την οποία οι ΑΠΕ θα καθίστανται σταδιακά κυρίαρχες στο ενεργειακό μείγμα.
Κοιτάζοντας τη μεγάλη εικόνα, η Β. Ελλάδα μετατρέπεται σε ένα μεγάλο ενεργειακό κέντρο, μέρος του οποίου είναι και ο αγωγός φυσικού αερίου με τη Βόρεια Μακεδονία, που εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2025.
Πρόκειται για ένα σύστημα που θα είναι 100% έτοιμο για τη μεταφορά υδρογόνου και για το οποίο ολοκληρώθηκε η δοκιμή αγοράς (market test). Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Οτι, οι σημερινές οικονομικές επιδόσεις του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης δεν αντανακλούν όσα έρχονται.
Τα ενεργειακά μαζί με τη συνεργασία με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις αναμένεται να έχουν απτό αποτέλεσμα και σε οικονομικό επίπεδο. Η κυβέρνηση έκρινε ότι το όφελος θα είναι πολλαπλάσιο αν το λιμάνι παραμείνει στα χέρια του κράτους, παρά αν πουληθεί. Για το λιμάνι είχαν καταθέσει προσφορές δύο σχήματα: Η Quintana Infrastructure & Development και η κοινοπραξία των Black Summit Financial, Euroports, EFA Group και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
{Πηγή δημοσίευσης: https://www.e-evros.gr/, από energypress.gr, 13/11/2022}
