Η Αν. Μακεδονία και Θράκη παρότι είναι η περιφέρεια της χώρας με τις περισσότερες συνοριακές διαβάσεις και ίσως τις πιο σημαντικές από άποψη διέλευσης (Νυμφαία και Νευροκόπι προς την Ευρωπαϊκή ενδοχώρα της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, Κήποι προς την Τουρκία). Και παρότι ο οδικός τουρισμός τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε πάνω από 38%, δυστυχώς εκπροσωπεί μόλις λίγο πάνω από το 1% του ΑΕΠ της χώρας που προέρχεται από τον τουρισμό.
Αυτό επί πολλά χρόνια οφείλονταν στην απουσία υποδομών που αν και σε σημαντικό βαθμό ολοκληρώθηκαν την τελευταία δεκαπενταετία, ωστόσο δεν συμπληρώθηκαν από ένα Ολοκληρωμένο Αναπτυξιακό Σχέδιο Τουριστικής Ανάπτυξη.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Από το 2004 ξεκίνησε ένας μαραθώνιος για να καταστεί η περιοχή συγκοινωνιακός κόμβος βελτιώνοντας την προσβασιμότητα της.
Συγκεκριμένα:
- Ολοκληρώθηκε η Εγνατία Οδός και οι Κάθετοι Άξονες.
- Εκσυγχρονίστηκαν και διεθνοποιήθηκαν το 2009 τα δύο Αεροδρόμια της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας.
- Εντάχθηκαν στον Εθνικό Σχεδιασμό το 2007 προς ιδιωτικοποίηση και αξιοποίηση τα Λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας και του Πόρτο Λάγος.
- Ξεκίνησε η λειτουργία το 2009 Προαστιακού Σιδηροδρόμου στη Θράκη με επιδίωξη την ενιαιοποίηση 24ώρες το 24τετράωρο των αγορών Αλεξανδρούπολης-Κομοτηνής-Ξάνθης. Στόχος η αποφυγή τροχαίων στη Εγνατία και η διευκόλυνση φοιτητών και συλλόγων να μεταβαίνουν για αγορές ή διασκέδαση στις γειτονικές πόλεις πληρώνοντας αντί για εισιτήριο το ποτό ή τον καφέ τους σε σύγχρονα καθαρά τρένα. Για το λόγο αυτό ανακαινίστηκαν τότε με απόφαση μου ως υπουργού Μεταφορών οι παλιοί Γαλλικοί Σταθμοί όπως της Κομοτηνής και σχεδιάστηκαν συναυλίες και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις στους χώρους τους που δεν έγιναν ποτέ μετά την αλλαγή της κυβέρνησης.
- Εκσυγχρονίστηκαν το ίδιο διάστημα τα ΚΤΕΛ με χρηματοδότηση 250.000 ευρώ και πρόγραμμα που ενέκρινα για την ανανέωση του στόλου. Παράλληλα αδειοδοτήθηκαν δρομολόγια διεθνών μεταφορών για να μεταφέρουν στη Ροδόπη εκδρομές από Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία.
- Υπογράψαμε το 2007 διακρατική Συμφωνία με την Τουρκία για δεύτερη γέφυρα στον Έβρο που θα διευκολύνει την αύξηση του τουριστικού και εμπορικού ρεύματος και διαπραγματεύτηκα ως υφυπουργός Εξωτερικών την ακτοπλοϊκή σύνδεση Αλεξανδρούπολη-Μαρώνεια-Σαμοθράκη-Ίμβρος-Τσανάκαλε, απόφαση που πάρθηκε στη Σύνοδο Υπουργών της Μαύρης Θάλασσας υπό την προεδρία μου στην Κομοτηνή.
- Εγκρίθηκε χρηματοδοτικά με 7εκ. Ευρώ το 2009, προετοιμάστηκε μελετητικά από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, συμφωνήθηκε τοπικά και κεντρικά, η δημιουργία Αεραθλητικού Κέντρου στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αιγείρου. Μετά την κυβερνητική αλλαγή ο ίδιος σχεδιασμός μεταφέρθηκε από το διάδοχο μου στο υπουργείο Μεταφορών κ. Ρέπα στην Αρκαδία και δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
- Ολοκληρώθηκαν μελέτες σε συνεργασία με την περιφέρεια, το Ίδρυμα Γουλανδρή και άλλους φορείς, για την προστασία, την ανάδειξη και την αξιοποίηση εναλλακτικών προορισμών στον ορεινό όγκο της Ροδόπης, τις προστατευόμενες λίμνες και τους άλλους βιοτόπους (Βιστωνίδα, Ισμαρίδα) και της μακράς και όμορφης ακτογραμμής από τη Μαρώνεια ως το Φανάρι. Παράλληλα χρηματοδοτήθηκε δύο φορές η μελέτη για την κατασκευή του ιστορικού δρόμου Μάκρης-Μαρώνειας χωρίς ακόμα να έχει υλοποιηθεί.
Όλες αυτές οι σημαντικές παρεμβάσεις που έγιναν και αρκετές άλλες που θα αναφέρω, δεν εδραίωσαν το απαιτούμενο αποτέλεσμα τουριστικά, ιδιαίτερα στην αγορά της Ροδόπης, για δύο κυρίως λόγους: Πρώτον διότι δεν υπήρξε συνέχεια, επιμονή και συνέπεια στο σχεδιασμό και την υλοποίηση, τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο. Δεύτερον διότι απουσίαζε ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Τουριστικής Ανάπτυξης που θα τις αξιοποιούσε με πληρότητα.
Φτάσαμε λοιπόν στο τραγελαφικά σημείο ενώ έχουμε φτιάξει ένα πανάκριβο υπερσύγχρονο Κάθετο Άξονα, να διέρχονται πάνω από 2,5 εκ. Ι.Χ. αυτοκίνητα χωρίς να μένει στη Ροδόπη και την Κομοτηνή ούτε ένα.
Σταμάτησαν οι σχολικές εκδρομές να έχουν προορισμό τη Ροδόπη, όπως κατά κόρον είχαμε επιβάλει για εκπαιδευτικούς και εθνικούς λόγους το 2008 στο υπουργείο Παιδείας.
Σταμάτησαν επίσης τα γκρουπ που πηγαίνουν από και προς Κωνσταντινούπολη να κάνουν διανυκτέρευση στην Κομοτηνή, όπως είχαμε επιβάλει το 2009 από το υπουργείο Μεταφορών.
Σε όλη την Ελλάδα η οικονομία κινείται από τον τουρισμό με θεαματικά οικονομικά αποτελέσματα για τις τοπικές κοινωνίες(πάνω από 30 εκ. τουρίστες φέτος) και η Ροδόπη κοιτά τους τουρίστες από μακριά να περνούν και να φεύγουν…
ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: «ΡΟΔΟΠΗ 4 ΕΠΟΧΕΣ»
Βασική αρχή επιτυχίας είναι η διαμόρφωση ενός νέου οδικού χάρτη για τον εναλλακτικό τουρισμό 4 εποχών στη Ροδόπη, που θα γίνει όμως σεβαστός από όλους, Κυβερνήσεις, Περιφέρεια, Δήμους ανεξαρτήτως κόμματος και ιδεολογίας. Μόνο το σχέδιο, η επιμονή, η συνέχεια και η συνέπεια θα φέρουν μια γόνιμη ανατροπή στον τουριστικό χάρτη της περιοχής μας.
Πολλοί βρίσκουν ως δικαιολογία της απραξίας και της μιζέριας τους, τη μικρή τουριστική περίοδο και θεωρούν φυσιολογικό να φιλοξενούνται κάθε χρόνο στη χώρα μας άλλες τρεις Ελλάδες (30 εκ. τουρίστες) και να μη προτιμά κανένας την διανυκτέρευση στη Ροδόπη.
Έπρεπε να έλθουν σύγχρονοι επενδυτές από τη Βουλγαρία όπως στο ξενοδοχείο King Maron για να πάψουν μερικοί να υποτιμούν τους γείτονες και να καταλάβουν ότι αυτό που χρειάζεται είναι πίστη στις δυνατότητες του τόπου, τόλμη και έξυπνη προσπάθεια. Αυτές ακριβώς τις δυνατότητες των 4 εποχών της Ροδόπης μπορεί να ξυπνήσει μόνο ο Θεματικός Τουρισμός. Συγκεκριμένα:
- Παραθεριστικός Τουρισμός.
Η άμεση ιδιωτικοποίηση του Camping και της πλαζ Φαναρίου, συνδυασμένη με τη δημιουργία μικρής μαρίνας στο αλιευτικό καταφύγιο και μακροχρόνιας μίσθωσης των beach bars στη παραλία Αρωγής, μπορεί να αλλάξει άρδην το τοπίο καθιστώντας το Φανάρι εξαιρετικό παραθεριστικό προορισμό. Αυτό θα δημιουργήσει κίνητρο για τη δημιουργία και νέων σύγχρονων καταλυμάτων, όπως κάποτε είχαμε σχεδιάσει στο χώρο του camping, με ξύλινες οικολογικές κατοικίες που θα παρέτειναν τη σεζόν την περίοδο του κυνηγιού ή της παρατήρησης των πουλιών.
Η δημιουργία οργανωμένων λαϊκών θέρετρων (επενδύσεις μικρότερου κόστους σε σχέση με τα camping) στις παραλίες Μέσης, Ιμέρου, Προσκυνητών και Μαρώνειας θα αξιοποιήσει απόλυτα την ακτογραμμή.
Η σωστή εκμετάλλευση των κατασκηνωτικών δομών της Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής, των Προσκόπων, οι Πέτρινες κατασκηνώσεις του ΚΤΕΛ στη Μαρώνεια κλπ προσφέρονται για την διοργάνωση καλοκαιρινών σχολείων (summer schools ή summer universities) και την προσέλκυση νεανικού τουρισμού από άλλες περιοχές ή και άλλες χώρες.
Επανέρχεται εντονότερα η ανάγκη αναβίωσης ενός παλιού σχεδίου που είχαμε διαμορφώσει πριν το 2007 για τη δημιουργία μαρίνας και αλιευτικού καταφυγίου στη περιοχή Προφήτης Ηλίας ή Αχλάδα, όπου υπάρχει μεγάλη δημόσια έκταση γης (πρώην ιχθυοτροφεία Πασσόπουλου) και βαθιά θάλασσα που βάση μελέτης έχει τις προδιαγραφές να μετεξελιχθεί σε ιδανική μαρίνα για τον ελλιμενισμό, την τροφοδοσία και τη φιλοξενία σκαφών πολυτελείας ή ιστιοπλοϊκών από τη Βαλκάνια που τώρα καθηλώνονται στα λιμάνια του Πύργου, της Βάρνας και της Κωνστάντζας, ενώ επιθυμούν να βγουν στο Θρακικό πέλαγος.
Η υλοποίηση αυτού του έργου είχε μελετηθεί να γίνει με Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και υπήρξε και ο επιχειρηματίας τότε που επέδειξε ενδιαφέρον. Εννοείται ότι η υποδομή προβλέπονταν να συμπληρωθεί από πεντάστερο ξενοδοχείο, κέντρο συντήρησης και τροφοδοσίας σκαφών καθώς και συνεδριακές εγκαταστάσεις που θα διαχειρίζονταν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου, στον οποίο ήδη παραχωρήθηκε από το 2005 έκταση 10 στρέμματα στο κτήμα Ιμέρου. Μια τέτοια επένδυση θα αντικαθιστούσε βεβαίως και το προβληματικό αλιευτικό καταφύγιο Ιμέρου, θα αναβάθμιζε την περιοχή και θα δημιουργούσε πολλές θέσεις εργασίας και ποιοτικό τουρισμό.
- Πολιτιστικός Τουρισμός
Απευθύνεται σε ένα ειδικό κοινό υψηλού πνευματικού και άρα βιοτικού επιπέδου που προσελκύεται μόνο με ειδικά κίνητρα, τα οποία πριν χρόνια ξεκινήσαμε την προσπάθεια να τα διασφαλίσουμε στην περιοχή και τώρα οφείλουμε να τα συμπληρώσουμε και να τα αναδείξουμε διεθνώς. Συγκεκριμένα:
- Η ανασκαφή, ανάπλαση και επαναλειτουργία του αρχαίου θεάτρου Μαρώνειας που στοίχισε 2,5 εκ ευρώ και ολοκληρώθηκε το 2009 χρηματοδοτήθηκε τα πρώτα χρόνια με 500.000 ευρώ που διαχειρίστηκε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας με την εκδήλωση «Διονύσου Λόγος», βγάζοντας την περιοχή από την αφάνεια και δημιουργώντας ένα νέο πολιτιστικό ρεύμα επισκέψεων.
- Η ολοκλήρωση ανασκαφής, ανάπλασης και ανάδειξης αρχαίων, βυζαντινών και νεωτέρων μνημείων όπως η Αναστασιούπολη, η Στρύμη, η Μοναστική πολιτεία του Παπικίου όρους, τα ιστορικά κτήρια της Κομοτηνής και των άλλων οικισμών κλπ.
- Ο εκσυγχρονισμός και η διεθνής προβολή του Δικτύου των Μουσείων της Ροδόπης με στόχο την αύξηση της πανελλήνιας και διεθνούς προβολής και επισκεψιμότητας τους πχ το μουσείο Καραθεοδωρή που δημιουργήσαμε μετά το 2007 και καταγράφει δεκάδες χιλιάδες επισκέψεις κάθε χρόνο, το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής στο Θρυλόριο που στηρίχθηκε από το 2005, το αρχαιολογικό μουσείο Κομοτηνής που χρηματοδοτήθηκε η ανακαίνιση του το 2012, το μουσείο παραδοσιακών επαγγελμάτων στην Ξυλαγανή που χρηματοδοτήθηκε με 150.000 πριν το 2009, το Βυζαντινό Μουσείο, το Μουσείο της Εκπαίδευσης καθώς και άλλα εκθετήρια στον Ιασμο, τη Μαρώνεια και αλλού. Ο οργανωμένος γύρος στα Μουσεία του νομού Ροδόπης και στις ιστορικές τοποθεσίες, συνδυασμένος με ένα ελκυστικό αφήγημα για την ιστορία της περιοχής, μπορεί από μόνος του να αποτελέσει κίνητρο προσέλκυσης επισκεπτών, αρκεί να σερβίρεται με ένα έξυπνο τρόπο χρησιμοποιώντας και σύγχρονα πολυμέσα της τεχνολογίας.
- Εκκλησιαστικός Τουρισμός
Η διοργάνωση εκδρομών από ομόδοξες χώρες σε ιστορικά θρησκευτικά προσκηνύματα του Νομού, όπως ο ιστορικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Κομοτηνή, τη μονή Βαθυρρύακος στην Αίγειρο, το Μοναστήρι του Καυσοκαλύβη στο Παπίκιο Όρος, η Αγία Μαρίνα στον Ίμερο, ο Άγιος Νικόλαος στη Βιστωνίδα, ο ναός της Νέας Ρωμανίας στα Πετρωτά των Σαπών, το Μοναστήρι της Πανδρόσου και άλλα με την παράλληλη αξιοποίηση των συνεδριακών εγκαταστάσεων του Ιδρύματος Παπανικολάου και κατασκηνωτικών εγκαταστάσεων φιλοξενίας κλπ μπορούν να δημιουργήσουν σε συνεργασία με την τοπική Εκκλησία μια νέα δυναμική προσκηνυματικού τουρισμού από την Ελλάδα, τα Βαλκάνια, τη Ρωσία, την Ουκρανία την Κύπρο και άλλες ομόδοξες χώρες.
- Εναλλακτικός Τουρισμός
Οι προστατευμένες ζώνες Ραμσάρ και Νατούρα μέχρι τώρα λειτούργησαν καθηλωτικά και ως αναπτυξιακό αντικίνητρο για την περιοχή. Η αντιστροφή αυτής της κατάστασης είναι εφικτή με την κατάλληλη πολιτική.
Η παρατήρηση των 60.000 διαφορετικών ειδών πτηνών που διέρχονται από την περιοχή, η ανάπτυξη δραστηριοτήτων στη συστάδα λιμνών της Ροδόπης στο Μητρικό(κωπηλασία, ιστιοπλοΐα, βαρκάδα, παρατήρηση), η δημιουργία ενός μουσείου φυσική ιστορίας, η αξιοποίηση του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που δημιουργήσαμε το 2008 στον Ίμερο που δέχθηκε πάνω από 5000 επισκέπτες-μαθητές από όλη την Ελλάδα, η ανάδειξη των αιολικών πάρκων στην οροσειρά της Ροδόπης, η εκμετάλλευση των ορειβατικών μονοπατιών και γενικότερα του ορεινού όγκου, μπορεί να μετατρέψει το νομό μας σε ένα μοναδικό σχολείο της φύσης καθώς και σε ιδανικό προορισμό για κλαδικά ανταμώματα(ορειβατικών, πολιτιστικών και περιπατητικών συλλόγων, ομίλων 4×4 και δίτροχων, οικολογικών και φυσιολατρικών οργανώσεων κλπ
- Αθλητικός τουρισμός
Η άνοδος του Πανθρακικού στην πρώτη Εθνική κατηγορία του ποδοσφαίρου έγινε η αφορμή να ολοκληρώσουμε σε χρόνο ρεκόρ το Δημοτικό Στάδιο Κομοτηνής και να είναι ο Πανθρακικός η πρώτη ομάδα στην Ελλάδα που έπαιξε σε δικό της γήπεδο από την πρώτη χρονιά της ανόδου της. Επίσης ολοκληρώθηκε σε σύντομο χρόνο η μελέτη του νέου Πανθρακικού Σταδίου για 8000 θέσεις που καρκινοβατούσε από το 1981 και εντάχθηκε για χρηματοδότηση το 2009, για να απενταχθεί δυστυχώς αμέσως μετά την κυβερνητική αλλαγή.
Το ίδιο διάστημα κατασκευάστηκαν και βελτιώθηκαν γήπεδα και κερκίδες σε όλο το νομό. Με απόφαση μου το 2008 κατασκευάστηκαν πολυχώροι και κλειστά σχολικά γυμναστήρια, όπως αυτό στη ΕΚΤΕΝΕΠΟΛ με ειδική πρόβλεψη, όπου τώρα θα φιλοξενηθεί η ομάδα Βόλεϊ της ΑΕΚ Κομοτηνής, η οποία ανήλθε στην Α1 Εθνική Κατηγορία. Όλες αυτές οι εγκαταστάσεις μπορούν να φιλοξενούν εθνικά και διεθνή τουρνουά και πρωταθλήματα που θα διασφαλίζουν προβολή και θα φέρνουν κόσμο στην πόλη αναπτύσσοντας τον αθλητικό τουρισμό.
- Συνεδριακός και εκπαιδευτικός τουρισμός
Η γόνιμη συνεργασία μου με την Αναπτυξιακή Ροδόπης το 2009 είχε σαν αποτέλεσμα τη διασφάλιση 24εκ. ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού και την ταχεία ολοκλήρωση του Συνεδριακού και Μουσικού Μεγάρου Κομοτηνής που ξεκίνησε αμέσως τη λειτουργία του χάρη σε μια Ομάδα Εθελοντών. Η υπερσύγχρονη αυτή υποδομή σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο θα μπορούσε να καταστήσει την Κομοτηνή Διεθνές Συνεδριακό και Εκπαιδευτικό Κέντρο.
Η προσέλκυση επιστημονικών συνεδρίων, διεθνών πολιτιστικών εκδηλώσεων, η υποχρεωτικότητα των σχολικών εκπαιδευτικών εκδρομών στη Θράκη, όπως είχα καθιερώσει ως υπουργός Παιδείας το 2008, οι τακτικές επισκέψεις των στρατιωτικών σχολών, της διπλωματικής Ακαδημίας, της Σχολής Πολέμου, της Σχολής Δικαστών.
Η συστηματική διοργάνωση Καλοκαιρινών Σχολείων για την Ομογένεια, Καλοκαιρινών Πανεπιστημίων και διεθνών Μεταπτυχιακών με ξένα πανεπιστήμια θα καθιστούσε τη Ροδόπη και την Κομοτηνή Διεθνές Εκπαιδευτικό και Πολιτιστικό Κέντρο. Πνευματικό φάρο που θα μπορούσε να προσελκύσει χιλιάδες επισκέψεις από Ανατολή και Δύση, τονώνοντας την τοπική οικονομία ακόμα και τις νεκρές περιόδους. Σε αυτή τη λογική εντάσσεται και η πρόταση μου για μετεξέλιξη της Τσανακλείου σε διεθνές Ψηφιακό Παράρτημα της Εθνικής Βιβλιοθήκης που θα μπορούσε να προσελκύσει ερευνητές από όλη τη Βαλκανική Περιφέρεια.
- Συμπεράσματα
- Η Θράκη και η Ροδόπη διαθέτουν τα φυσικά και επίκτητα χαρίσματα για την προσέλκυση θεματικού τουρισμού καθόλη τη διάρκεια του έτους.
- Η διαπολιτισμική σύνθεση της τοπικής κοινωνίας της επιτρέπει να απευθυνθεί πειστικά τόσο στη Δύση όσο και στη Ανατολή, αναδεικνύοντας ένα πρότυπο μοντέλο Ανοιχτής Δημοκρατικής Κοινωνίας.
- Υπάρχουν δύο δρόμοι για την εναλλακτική ανάπτυξη της Ροδόπης:
Ο ένας δρόμος είναι η ραγδαία αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των κατοίκων, μέσω επιθετικών επενδυτικών πολιτικών που μπορεί να καταστρέψουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιοχής και το μοναδικό φυσικό περιβάλλον, δημιουργώντας ένα άναρχο αναπτυξιακό τοπίο, όπως συνέβη και αλλού που στο τέλος θα στραφεί εναντίον μας.
Ο άλλος δρόμος είναι να αυξήσουμε τους επισκέπτες και τους κατοίκους, δηλαδή τους τουρίστες και τους φοιτητές ή ερευνητές που θα τονώνουν και στις 4 εποχές του χρόνου την τοπική οικονομία της Ροδόπης και της Θράκης.
Στη δεύτερη επιλογή την οποία και προσωπικά πιστεύω, χρειάζονται πρωτοβουλίες που αντιμετωπίζουν όλη την Αν. Μακεδονία και Θράκη ως ενιαίο τουριστικό προορισμό και θα δημιουργούν συνέργιες μεταξύ των πόλεων και των νομών, που θα βασίζονται όχι στον άγονο τοπικισμό, αλλά στη συμπληρωματικότητα των δράσεων(να μη συμπίπτουν θεματικά και χρονικά ώστε ο ένας νομός να στηρίζει τον άλλο).
Τέλος απαιτείται ένα Ολοκληρωμένο Αναπτυξιακό Σχέδιο «ΘΡΑΚΗ – ΡΟΔΟΠΗ 4 ΕΠΟΧΕΣ» που θα υποστηρίζεται από πολιτεία, αυτοδιοίκηση, τοπική αγορά και τοπική κοινωνία, ανεξάρτητα από τις εναλλαγές προσώπων ή κομμάτων στην εξουσία, με συνέπεια και συνέχεια.
Οι προοπτικές του τόπου μας είναι μεγάλες, αρκεί να τον πιστέψουμε και να επενδύσουμε σ’ αυτόν και αυτός θα μας το ανταποδώσει.
{Πηγή δημοσίευσης: http://www.xronos.gr/, 4/8/2018}
